‘Anong sabi ni Pope?’ Devotee translates the pontiff’s words into Filipino
January 20, 2015 6:23pm
(Updated 6:55 p.m.) Photographer Candice Reyes was only able to watch Pope Francis on TV during his recent five-day stay in the Philippines, but his visit moved her to make her own contribution—By translating many of his words into Filipino.

Reyes posted her translations on her Facebook page.

One of the Pope's statements she chose were his words to the youth at the University of Santo Tomas, after 12-year-old Glyzelle Palomar broke down in tears during her prepared speech.

Ito ang unang nais kong sabihin sa inyo: Matuto tayong lumuha tulad ng ipinakita niya [Glyzelle] sa atin ngayon. Huwag nating kalimutan ito. Ang malaking tanong na 'bakit maraming batang nagdurusa?' Lumuha siya at ang maaari lang nating maisagot sa kanya ay ang matutong lumuha, umiyak….maging matapang, huwag matakot umiyak.”
 

Here are some more of Reyes' translations of the Pope's statements.

A raincoat-clad Pope Francis greets the faithful in Tacloban after celebrating Mass on January 17. AFP/Johannes Eisele
 
On love:

Anong pinakamahalagang natutuhan niyo sa eskwela? Anong pinakamahalagang natutuhan ninyo sa buhay? Kung paano magmahal.

At ito ang hamon ng buhay sa inyo: na matutong magmahal at hindi lamang mag-aral nang hindi alam kung saan ito gagamitin, bagkus, sa pamamagitan ng pagmamahal ay magbunga ang inyong pinag-aralan.”
 

On "moving forward" in life:

Gamitin ang tatlong lenggwahe: isip, puso at gawa. At gamitin natin ang tatlong ito nang sabay-sabay. Isapuso ang iyong iniisip at ipakita mo ito.

Isaisip mo ang nasa puso mo at ang ginagawa mo. Isapuso mo ang nasa isip mo at isapuso mo ang ginagawa mo. Gawin mo ang nasa isip at nasa puso mo—ang tatlong lenggwahe…Isaisip, Isapuso, at isagawa. ISAISIP, ISAPUSO AT ISAGAWA. At lahat yan, nang sama-sama.
 

On family, and dreams:

Mahalagang mangarap kasama ang pamilya. Lahat ng mga magulang ay nangarap para sa kanilang mga anak  noong nasa sinapupunan pa sila. Nangarap sila para sa kanilang kinabukasan. Hindi posibleng magkaroon ng pamilya na walang ganoong mga pangarap. Kapag nawalan ka ng kakayahang mangarap, mawawalan ka ng kakayahang magmahal. Wala na ang kakayahang magmahal. Pinapayuhan ko kayong tuwing gabi, magnilay kayo at tanungin ang inyong mga sarili kung nangangarap ba kayo para sa kinabukasan ng inyong mga anak.

Pinangarap mo ba ang iyong asawa? Pinangarap mo ba ang iyong mga magulang, o ang mga lolo’t lola mo? Napakahalagang mangarap; at ang mangarap kasama ang pamilya o para sa pamilya. Huwag niyong hayaang mawala ang kakayahang mangarap nang ganito. Maraming maaaring maging solusyon sa mga problema sa pamilya kung tayo’y magninilay at titingin sa mga nagustuhan natin sa ating mga asawa. Huwag ninyong pakakawalan ang alaala noong kayo’y mag-boyfriend-girlfriend pa. Importante iyun.”
 

On rejecting corruption:

Sana’y maging hamon ito sa lahat, sa lahat ng antas ng lipunan, na itakwil ang lahat ng klase ng katiwalian na siyang nagnanakaw ng yaman mula sa mahihirap, at gumawa ng mga hakbang upang masiguro na kabilang ang bawat isa—bata, babae at lalaki, sa buhay ng pamayanan.”
 

On humility and bestowing love on others:

Isa lamang ang kulang sa inyo: ang maging pulubi. Ito ang kulang sa inyo. Ang matuto kung paano manglimos, kung paano tumanggap nang buong kababaang-loob. Alam niyo bang kayo ri’y mahihirap? Hinahayaan mo ba ang iyong sarili na matuto mula sa iyong pinaglilingkuran? Matuto kang magbigay mula sa iyong sariling karukhaan. Matuto kang magmahal at tumanggap ng pagmamahal.”
 

Reyes said she was moved to translate the Pope's statements after seeing how he spoke before the survivors of Typhoon Yolanda during Mass in Tacloban, and how he reached out to the young people at UST.

"But I thought that the Spanish language may have a different emotion, and the Filipino language has that unique 'sapak' or impact too. I think it's best to translate the translated Spanish so more people can understand it and remember it," she said.

"I hope it can also reach all those in authority so it won't be merely a string of endearing words, but be put into action. Sabi nga ni pope: Isaisip, isapuso, isagawa," she added.

Reyes' only glimpse of Pope Francis in person was on Roxas Boulevard when his motorcade passed by on its way to Villamor Airbase on Monday. However, she said, "I'm happy [I was] able to wave him goodbye."

"Enough na sa akin yung thought na mas marami ang makaintindi ng sinabi niya," she said.

"Pope Francis' visit inspired me to become more humble and see everyone as a brother and a sister. I think it's easier to love and serve others if we have that in mind and in heart."  — BM, GMA News

Go to comments



We welcome healthy discussions and friendly debate! Please click Flag to alert us of a comment that may be abusive or threatening. Read our full comment policy here.
Comments Powered by Disqus