Kalam: Usapin ng Seguridad sa Pagkain

Airing on July 6, 2008 on Sunday Night Box Office, after Ful Haus In Haiti, riots sparked by a shortage of cheap food resulted in the killing of five persons, including a United Nations Peacekeeper. In Egypt and Indonesia, protest rallies are being staged in a clamor for affordable rice. The local scenario is no different. At the main warehouse of the National Food Authority (NFA), people queue long before daybreak to make sure they get the daily three-kilo rice ration. In Metro Manila, rice prices have soared over the past months, and continue to fluctuate. In Mindanao, rice prices have reached the 50-peso mark, causing many to panic. Is “the era of cheap food over", as the ADB pronounced? GMA Public Affairs once again tackles a significant global issue with its Special on Food Security, titled “Kalam". Hosted by premiere broadcast journalist, Vicky Morales, and co-hosted by reporters Jiggy Manicad, Jay Taruc, and actor, Marky Cielo, “Kalam" takes an in-depth look at the issues surrounding hunger and food security in the country, and studies the impact of the rice crisis in different parts of the world. In Mindanao, where poverty and malnutrition are at alarming levels, Vicky Morales comes face to face with those suffering the blow of surging rice prices. She takes a look at the United Nations World Food Program (UN-WFP) which feeds millions of starving people in the region. United Nations representatives quote a forty percent rise in prices in the world market, cutting down the number of people they can feed with the same amount. At the same time, more and more are unable to buy food for their families. Jay Taruc goes on a journey back to his home province, Nueva Ecija in Central Luzon, known as the country’s “Rice Bowl". Along the way, he encounters problems afflicting local agriculture, including poor irrigation facilities, milling techniques that date back to the pre-war period, and a lack of infrastructure – all of which contribute to low rice productivity. In Thailand and Vietnam, the two biggest rice producing countries, Jiggy Manicad examines the policies that resulted in agricultural growth. Back home in Laguna, where the International Rice Research Institute (IRRI) is based, he deals with the question of how the Philippines, once a rice exporter, has now become the biggest rice importer in the world. Behind each grain of rice is also a farmer’s story. Marky Cielo, with roots from Northern tribes, travels to the Cordillera region to uncover problems facing indigenous rice farmers. Farmers share stories of how new high-yielding rice varieties, promoted by the government as the solution to the rice crisis, have resulted in the degradation of their land and buried them in debt with the introduction of chemical-intensive and costly farm inputs. At the center of all these issues is securing the most basic human need – adequate food supply that is accessible to all. “Kalam", inspired by a Filipino term used to describe the rumbling of a hungry stomach, depicts the current state of many Filipino families, and attempts to explain how government policy is, as always, at the heart of the survival of its citizens. “Kalam" airs Sunday, July 6, after Ful Haus.

---

Sa Haiti, nagbunga ng pagkasawi ng limang tao kabilang na ang isang United Nations Peacekeeper, ang isang matinding riot sanhi ng kakapusan sa murang pagkain. Sa mga bansang Ehipto at Indonesia, may mga isinagawang kilos-protesta upang ipanawagan ang pagkakaroon ng abot-kayang presyo ng bigas. Maging sa ating bansa ay hindi naiiba. Sa pangunahing bodega ng National Food Authority (NFA), maraming mamamayan ang pumipila bago pa man sumikat ang araw, upang matiyak na sila’y makakakuha ng rasyong tatlong kilong bigas araw-araw. Sa kalakhang Maynila, patuloy ang pagtaas ng presyo ng bigas sa nakalipas na ilang buwan, at patuloy pa itong tumataas sa kasalukuyan. Sa Mindanao, umabot na sa 50 piso ang halaga ng bigas, sanhi upang marami ang mabahala. Ito na nga ba ang tinaguriang ‘panahon ng pagwawakas ng abot-kayang pagkain’ tulad ng nabanggit ng ADB? Muling tatalakayin ng GMA News and Public Affairs ang isang mahalagang isyung kinakaharap ng mundo sa pamamagitan ng isang espesyal na pagtatanghal ukol sa seguridad sa pagkain, ang “Kalam". Pinangungunahan ng premyadong mamamahayag na si Vicky Morales, kasama ang mga ulat nina Jiggy Manicad, Jay Taruc at aktor na si Marky Cielo. Malalimang tatalakayin ng “Kalam" ang mga isyung bumabalot sa nararanasang gutom at seguridad sa pagkain sa ating bansa, at pag-aaralan ang epekto ng krisis sa bigas sa iba’t-ibang panig ng mundo. Sa Mindanao, nakababahala ang tumataas na insidente ng kahirapan at gutom. Personal na nasaksihan ni Vicky Morales ang mga taong labis na naapektuhan ng kagyat na pagtaas ng halaga ng bigas. Kaniya ring nakita ang pagsisikap ng United Nations World Food Program o UN-WFP na mapunan ang kumakalam na tiyan ng milyun-milyong taong nagugutom sa buong rehiyon. Ayon sa ilang kinatawan ng United Nations, tumaas ng apatnapung porsiyente ang presyo ng pagkain sa buong mundo, dahilan upang mabawasan ang bilang ng mga taong natutulungan ng kanilang pondo. Dagdag pa rito, parami rin ng parami ang mga nawawalan kakayahan na makabili ng pagkain para sa kani-kanilang mga pamilya. Nagbalik-bayan si Jay Taruc sa Nueva Ecija sa Gitnang Luzon, kilala bilang “Rice Bowl" ng bansa. Sa kanyang paglalakbay, nadaanan niya ang ilang mga suliranin na nakakaapekto sa lokal na pagsasaka, kabilang ang palpak na irigasyon, lumang pamamaraan ng pag-aani, at kawalan ng wastong inprastraktura na nagreresulta naman sa mababang ani ng bigas. Sa Thailand at Vietnam, dalawang bansang may pinakamalaking ani ng bigas, siniyasat ni Jiggy Manicad ang kanilang mga polisiya na nagbunga ng mabuti sa kanilang sektor ng agrikultura. Sa Laguna naman, kung saan nakabase ang International Rice Research Institute (IRRI), sinikap din niyang mabigyang kasagutan ang tanong kung bakit ang Pilipinas na dating nagluluwas ng bigas sa ibang bansa, ay siya na ngayong may pinakamalaking bulto ng mga inaangkat na bigas. Ang bawat butil ng bigas na inaani ay may kaakibat ding kwento ng mga magsasaka nito. Si Marky Cielo, na may dugong nag-uugat sa ilang tribo sa Hilagang Luzon, tinahak ang rehiyon ng Cordillera upang maisiwalat ang mga suliraning kinakaharap ng mga magsasaka sa lugar. Isinasalaysay ng mga magsasaka kay Marky kung paanong ang isang mataas na uri raw ng bigas na ibinida sa kanila ng pamahalaan ang siya pang sumira sa kanilang lupa, at nagbaon pa sa kanila sa utang, kasabay ng paggamit ng mahal na paraan ng pagsasaka. Sa gitna ng lahat ng isyung ito ay ang paniniguro na maisasakatuparan ang pinakamahalagang pangangailangan ng tao – sapat na pagkain na abot-kaya ng lahat. Ang “Kalam", hango sa isang kataga na naglalarawan ng walang laman at kumukulong sikmura, ay maglalahad ng kasalukuyang kalagayan ng maraming pamilyang Pilipino, at tatangkaing mailahad ang halaga ng mga patakaran at pamamalakad ng pamahalaan, na siya ring puno’t dulo ng maayos na buhay ng kaniyang mamamayan. Huwag palalampasin ang isa na namang makabuluhang pagtatanghal ng GMA Public Affairs. “Kalam" sa SNBO, Hulyo 6, 2008, Linggo pagkatapos ng Ful Haus.