DIWANG: Gabi ng Parangal para sa Ikalawang Premyong LIRA

Pinarangalan ng unang gantimpala ang koleksiyong “Salaysay ng mga Itinakwil” ni Roy Cagalingan sa onlayn na DIWANG: Gabi ng Parangal para sa Ikalawang Premyong LIRA ng Linangan sa Imahen, Retorika at Anyo (LIRA), Inc. nitong Disyembre 15, 2022.

Nagwagi din ang “Kartilya ng Katarata” ni John Brixter Tino (ikalawang gantimpala) at “Basag na Berso ang Uniberso” ni Christian Vallez (ikatlong gantimpala).

Tumanggap naman ng karangalang-banggit ang “Pagaspas ng mga Munting Pakpak” ni Jhio Jan Navarro at “Walang Bintana sa Aming Paraiso” ni Ronaldo Vivo, Jr.

Si Cagalingan ay manggagawang pangkultura at nagtatrabaho sa Komisyon sa Wikang Filipino. Isa rin siyang balagtasero at kasapi ng LIRA. Si Tino ay tubong Quezon at premyadong manunulat at spoken word artist. Bahagi siya ng Kolektibo Kalimbahin. Si Vallez (o mas kilala bilang Juan Ekis) ay isang premyadong makata, mandudula, at filmmaker. Itinanghal na ang kanyang mga dula sa Virgin Labfest, nagwagi sa Short and Sweet festival, at ipinalabas sa iba’t ibang festivals sa Pilipinas at sa labas ng bansa. Aktibong kasapi siya ng LIRA at Writers Bloc. Si Vivo ay nakapaglabas na ng dalawang nobela: “Ang Kapangyarihang Higit sa Ating Lahat” na finalist Madrigal-Gonzales First Book Award at “Ang Bangin sa Ilalim ng Ating mga Paa.” Nagwagi siya sa Gawad Bienvenido Lumbera Award 2022 para sa kaniyang maikling kuwentong “Tuwing Naglalaho ang Ating mga Anino”. Si Navarro ay tubong Central Ma-ao sa Lungsod Bago. Naging fellow siya sa tula sa Palihang Rogelio Sicat noong 2021.

 Narito ang mga citation ng mga hurado sa mga nagwaging koleksiyon ng tula:

“Salaysay ng mga Itinakwil”: Pagbabalik sa lumipas at paggagawad ng marapat na halaga ang makatwirang pakay ng koleksiyon. Pagsasalaysay ito at pagbibigay-tinig sa mga sandali at kamalayan na naitadhanang maging marhinal dahil iningusan lamang ng kasaysayan. Mariin ang pagpapahalaga ng koleksiyon sa alamat, alaala, at tinalikdang simula ng tao at bayan. Sa lahat ng lahok, narito ang mabigat na pagpapahalaga sa kasaysayan at matimbang na paglalapat ng artistikong ekpresyon.

“Kartilya ng Katarata”: Nakatutok ang koleksyon sa wika ng mata, sa mga hangarin ng lumalabong paningin, at sa sandali ng tuluyang pagdidilim, kung paano humahantong ang pagkabulag sa parikala ng pag-aninaw sa liwanag ng puso at kamalayan. Kawili-wili ang kakayahan ng makata sa tulang pasalaysay. Ngunit laging may pagkiling ang lirikal na naratibo niya sa maningning na pagkamulat sa halaga ng makataong karanasan.

“Basag na Berso ang Uniberso”: Wika ng agham ang kamangha-manghang lunsaran ng koleksiyon. Wika ito ng pisika at kalawakan na nagtutulak sa makata para ilingkaw ang sarili niyang pagpupunyagi sa likwad na mithiin ng uniberso. Umiibig, lumilikha ng sining, nabibigo, at muling naghahangad ang persona. At sa ganitong pagpapatuloy, nakikilala niya ang sarili na matalik na kaugnay sa hiwaga ng uniberso—sa pagkabasag at pagkabuo, pagdidilim at pagliliwanag, at sa hangaring magpatuloy. Lampas sa matulaing kalayaan na
iginigiit ni Alejandro Abadilla, sa koleksiyong ito, ang makata at ang walang-hanggang uniberso ay iisa.

“Pagaspas ng mga Munting Pakpak”: Masinop na pagsipat ang koleksiyon sa daigdig ng mga insekto. Sa imahinasyon ng makata, pagwawangki ito ng maliit at magaan sa malaki at makabuluhan. Iwiniwika ng makata ang dakilang rebelasyon na nagaganap sa pahinang dahon ng damo at lenteng bubog ng hamog. Iginigiit ng artistikong imahinasyon na masisipat sa mga di-masapol na insekto ang mga makataong alalahanin ukol sa pag-ibig, pagsasakit, at paglikha.

“Walang Bintana sa Aming Paraiso”: Binibigyang-tinig ng koleksiyon ang pang-akit ng droga at kung paano at bakit ito pilit nilalasap ng tao. Iwiniwika ng mga tula ang kapangyarihan ng pulbos na baguhin ang kamalayan ng mga sumusubok nito habang naghahangad ng bago at higit na mapang-akit na realidad. Bisa ng koleksiyon na iparinig ang mga hangarin ng kamalayan bago pa ito supilin at tuluyang paslangin ng madugong diskurso ng tokhang at EJK.

“Bagaman ikalawang taon pa lamang, hindi maikakailang isa ang Premyong LIRA sa mga prestihiyosong timpalak sa tula sa Filipinas. Kaya naman libo-libong tula ang natanggap simula pa noong unang taon ng timpalak. Marami ang nagnanais magmakata, mabasa, at makilala ang kanilang mga tula,” wika ni Dr. Joti Tabula, ang kasalukuyang pangulo ng LIRA.

Kasama sa mga nagtanghal ng tula ng mga nagwagi ang mga kasapi ng LIRA—Vim Nadera, Michael Coroza, Cheska Lauengco, Agatha Palencia-Bagares, at Edelio de los Santos.

Ang Premyong LIRA ay timpalak sa tula ng LIRA. Bukas ang timpalak sa lahat ng Filipino, kabilang ang mga kasapi ng LIRA (maliban sa mga opisyal ng LIRA at direktang tagapag-organisa ng timpalak). Layon nitong mahikayat ang mga makatang Filipino na kumatha ng pinakamahuhusay na tula.

Sa unang taon ng Premyong LIRA, higit sa 300 ang lahok na binasa ng lupon ng mga hurado na kinabibilangan nina Pambansang Alagad ng Sining para sa Panitikan at Tagapagtatag ng LIRA Virgilio S. Almario, Fidel Rillo, at Prop. Danilo M. Reyes. Sa unang taon ng Premyong LIRA, pinarangalan ang mga tula nina Randy Villanueva (unang gantimpala), Mikael de Lara Co (ikalawang gantimpala), at Glenn Galon (ikatlong gantimpala). Binigyan din ng karangalang-banggit ang mga tula nina RB Abiva, Mirick Paala, at Mel Viado.

Ang Premyong LIRA ay suportado ng Merck, isang science and technology company na may opisina sa Filipinas. Ang Merck ang pinakamatandang pharmaceutical and chemical company sa buong mundo mula nang maitatag ito sa Darmstadt, Germany noong 1668.

Ang LIRA ang nangungunang samahan ng mga makatang nagsusulat sa Filipino. Itinatag noong 1985 ng Pambansang Alagad ng Sining para sa Panitikan Virgilio S. Almario (aka Rio Alma). Noong 2011, kinilala ito bilang isa sa Ten Accomplished Youth Organizations (TAYO) para sa mga gawain ng paglilingkod sa ngalan ng tula ng mga makatang-boluntaryo nito.

Para sa karagdagang detalye at iba pang katanungan, magpadala ng e-mail sa
palihanglira@gmail.com.

Press release mula sa LIRA