Sentensyador, young divers and a rare women's disease

Episode on July 11, 2008 Friday night after Saksi Sentensyador Between two fierce gamecocks stands the man tasked to be the referee of the fight: the Sentensyador. The Sentensyador has to be alert and he has to move fast. Each gamecock wears a sharp cockspur which could be an accident waiting to happen for any Sentensyador. Edgar has been a Sentensyador for 20 years and he is used to everything that happens inside a cockpit. But Edgar was not spared from the sharp cockspurs. Thinking that gamecock was already dead, Eric approached the gamecock which suddenly moved causing its cockspur to slash Eric's right wrist. The fingers on Eric's right hand are now paralyzed. Can the Sentensyadors avoid the dangers and accidents inside the cockpit? Batang maninisid Catching aquarium fishes is one of the main means of livelihood in Calatagan, Batangas. Adults and children alike engage in this activity. In fact, young divers Bryan, Jeffrey, Reyvin and Enero, consider it as their job. They dive almost 20 feet deep into the ocean to catch the colorful fishes. Since they don't have proper diving gear or equipment, these kids hold their breaths under water for almost 20 minutes. According to doctors, this kind of practice can be harmful especially to young children. This can put them at risk for drowning, ear problems or decompression sickness.nilang kasama. Kakaibang sakit ni Eba Zenaida Viado's suffering started with just a simple headache and pain at the back of her neck. She thought this was just brought about by her exhaustion. Later on, however, Zenaida grew weak and she began to lose her balance. When she had her check up, Zenaida learned that she had a very rare brain disease: Arnold-Chiari Malformation. Usually affecting females, this disease causes the brainstem, cranial nerves and other parts of the brain to stretch. When not treated, this disease can cause a bump to form in the spinal cord and paralyze the whole body. How do we detect if one has a an Arnold-Chiari Malformation? How does one get this disease and how can it be prevented?

---

Sentensyador Sa bawat laban, may tagapamagitan… maging sa sabungan. Sentensyador ang tawag sa referee na pumapagitna sa laban ng dalawang matatapang na tandang. Ang isang Sentensyador ay kailangang mabilis at alisto sa loob ng arena. Dahil kapag nadaplisan ng tare ng manok na lumalaban, disgrasya ang kahihinatnan. Mahigit dalawampung taon nang sentensyador si Edgar. Sanay na raw siya sa mga pangyayari sa loob ng sabungan. Gayunman, hindi pa rin siya nakaligtas sa tare ng manok na inakala niyang patay na. Nalaslas ng tari ang kanyang kanang pulso, dahilan para maparalisa at mawalan ng pakiramdam ng kanyang mga daliri. May paraan ba para maiwasan ng mga Sentensyador ang mga aksidente sa loob ng sabungan? Batang maninisid Ang paghuhuli ng mga aquarium fish ang isa sa mga pangunahing hanap-buhay sa isang bayan sa Calatagan, Batangas. Hindi lang ng mga matatanda, kundi pa pati na rin ng ilang mga kabataan. Ang mga menor de edad na sina Bryan, Jeffrey, Reyvin at Enero, ito na ang nakagisnang trabaho… Manu-mano nilang sinisisid ang halos dalawampung talampakang lalim sa dagat para manghuli ng mga makukulay na isda. At dahil walang anumang aparato na nag-susupply ng oxygen sa kanila… kailangan nilang pigilin ang kanilang paghinga sa loob ng halos dalawang minuto. Peligroso raw ang uri ng kanilang trabaho ayon sa mga doktor, lalu na sa kanilang murang katawan. Bukod sa posibleng pagkalunod, maaari rin silang magkaproblema sa tenga o magkaroon ng decompression sickness… tulad ng ibang maninisid na kanilang kasama. Kakaibang sakit ni Eba Nagsimula ang kalbaryo ni Zenaida Viado sa pananakit ng ulo at batok. Akala niya noon, dala lang ito ng kanyang pagod sa pagtatrabaho. Unti-unti, humina ang kanyang katawan at nawalan ng balanse. Nang ipasuri, nalamang taglay niya ang isang di pangkaraniwang sakit sa utak: ang Arnold-Chiari Malformation. Karaniwang babae raw ang tinatamaan ng sakit na ito. Ang brainstem, cranial nerves at ang ibabang bahagi ng utak ay nasisiksik o nahahatak kaya kapag napabayaan, maaaring magdulot ng bukol sa spinal cord at maaaring makaparalisa ng buong katawan. Paano nga ba malalaman kung mayroon kang Arnold-Chiari Malformation? Paano nakukuha ito? Maaari pa bang maiwasan ng mga kababaihan ang sakit na ito?