'DAMbuhalang Proyekto,’ dokumentaryo ni Sandra Aguinaldo, ngayong Sabado sa ‘I-Witness’

“DAMbuhalang Proyekto”

Dokumentaryo ni Sandra Aguinaldo

April  13, 2019

Ang tubig ay buhay.

Itong nakaraang krisis sa tubig, naibaling ang atensyon ng marami sa itatayong dam sa gubat ng Sierra Madre. Dito sa gitna ng mayamang kagubatan, sa tabing-ilog ng Kaliwa, matatagpuan ang mga katutubong Dumagat Remontado.  Ang Kaliwa Dam ay itatayo sa lupang ninuno ng tribo at inaasahan na lulubog ang mga tirahan, lupang sinasaka, pati ang mga sagradong lugar ng mga katutubong Dumagat.

Pero ang pagtatayo ng dam ay hindi lang nakakaapekto sa mga katutubong nakatira sa paligid nito.  Ang mga residente ng Infanta, Quezon nangangamba ring mabubura sa mapa ang kanilang lugar kapag nagkaroon ng malakas na lindol dahil malapit daw sa isang faultline ang pagtatayuan ng dam.

Ang Metropolitan Waterworks and Sewerage System o MWSS ang tagapangasiwa ng Kaliwa Dam Project na inaasahang lulutas sa kakulangan ng tubig sa milyun-milyong residente ng Metro Manila sa loob ng 5 taon. Sa kabila ng oposisyon mula sa mga grupong makakalikasan at mga residente, para sa MWSS, tuloy na tuloy na ang proyekto.

Malalim ang ugnayan ng mga Dumagat sa kanilang lupang tinitirhan. Ito ang kanilang buhay at kadikit ng kanilang pagkatao.   Malaki ang nakataya para sa mga katutubo. Si Octavio Pranada, isang tribal coordinator, dinala ang I-Witness team para masaksihan ang kagandahan at yaman ng kagubatan ng Tanay, Rizal. Makikilala nila ang ilang residente na direktang maapektuhan sa pagtatayo ng dam at bibisitahin ang kanilang mga sagradong lugar. Marahil ito na ang huling pagkakataon na makunan ng camera ang lugar bago ito tuluyang lamunin ng tubig.

Bibiyahe si Sandra Aguinaldo at ang kanyang I-Witness team sa probinysa ng Quezon at Rizal para usisain ang Kaliwa Dam Project na nangangakong sosolusyonan ang krisis sa tubig ng mga taga Maynila pero naglalagay sa panganib ang paraan ng pamumuhay ng ilang katutubo.  

English version

The recent water crisis in Metro Manila has focused the spotlight on a dam scheduled to be built in the jungles of the Sierra Madre. Deep in the lush forest, along the banks of the Kaliwa River, is a community of indigenous people called the Dumagat Remontado.  The proposed Kaliwa Dam Project will rise on their ancestral domain, inundating their homes, fields, sacred sites, and with it, their hopes and dreams.

But the Kaliwa dam, once built, will not only affect the indigenous people living upstream and downstream of the construction site.  The people of Infanta, Quezon are also afraid that their town will disappear from the map because they believe the proximity of the dam site to a fault line puts them at great risk once an earthquake happens.

The Metropolitan Waterworks and Sewerage System or MWSS is tasked to implement the building of the China-funded dam that will increase the water supply for millions of Metro Manila residents for the next 5 years. Despite opposition from different environment groups and local residents, they say the dam is a done deal.   

For the Dumagat, their culture and traditions are deeply tied to their land. Their land is their life and they have so much to lose. Octavio Pranada, the tribal coordinator of Sitio Paidas in Tanay Rizal takes the I-Witness team on a journey into the rich and beautiful forest of Tanay, Rizal to meet the people directly affected, visit their sacred sites and document the landscape which may all soon disappear when the river devours it.

Sandra Aguinaldo and her I-Witness team travel to Quezon and Rizal provinces, to look into the Kaliwa Dam Project which promises a solution to Manila’s water shortage but also threatens an indigenous people’s way of life.