Karaniwang apelyido ng ama ang dinadala ng mga legitimate children o anak ng legal na mag-asawa. Pero sa isang desisyon ng Korte Suprema (SC), papayagan na rin ang anak kung nais niyang ang apelyido ng ina ang kaniyang gamitin.
Sa kasong Alanis vs. Court of Appeals, hiniling ng nagpetisyon sa Regional Trial Court of Zamboanga City, Branch 12 na palitan ang kaniyang pangalan.
Ayon sa nagpetisyon, ang kaniyang ama ay si Mario Alanis y Cimafranca at ang kaniyang ina naman ay si Jamilla Imelda Ballaho y Al-Raschid, at ang ibinigay sa kaniyang pangalan sa birth certificate ay "Anacleto Ballaho Alanis III."
Nais ng nagpetisyon na alisin ang apelyido ng kaniyang ama, at sa halip ay gamitin niya sa mga legal na dokumento ang apelyido ng kaniyang ina na "Ballaho," na siyang ginagamit niya noong bata pa.
Nais din niyang palitan ang kaniyang pangalan bilang "Abdulhamid" mula sa kasalukuyang "Anacleto," sa kaparehong dahilan.
Ayon sa nagpetisyon, limang taong gulang pa lang siya nang maghiwalay ang kaniyang mga magulang. Pinatotohanan naman ito ng kaniyang ina, at sinabing mag-isa niyang itinaguyod ang kaniyang mga anak.
Sa 15-pahinang desisyon ni Justice Marvic F. Leonen, binigyan-diin ng mahistrado ang nakasaad sa Saligang Batas na "fundamental equality" ng mga kababaihan at kalalakihan pagdating sa batas.
"Courts, like all other government departments and agencies, must ensure the fundamental equality of women and men before the law. Accordingly, where the text of a law allows for an interpretation that treats women and men more equally, that is the correct interpretation," ayon sa desisyon.
Patuloy nito, "the Regional Trial Court (RTC) gravely erred when it held that legitimate children cannot use their mothers' surnames."
Hindi umano naging patas ang RTC sa pagtrato sa pangalan ng mga magulang ng nagpetisyon.
Sabi pa sa desisyon, "the provision states that legitimate children shall 'principally' use the surname of the father, but 'principally' does not mean 'exclusively.'"
"This gives ample room to incorporate into Article 364 the State policy of ensuring the fundamental equality of women and men before the law, and no discernible reason to ignore it."
"Patriarchy becomes encoded in our culture when it is normalized. The more it pervades our culture, the more its chances to infect this and future generations," ayon sa mahistrado.
"The trial court's reasoning further encoded patriarchy into our system. If a surname is significant for identifying a person's ancestry, interpreting the laws to mean that a marital child's surname must identify only the paternal line renders the mother and her family invisible. This, in tum, entrenches the patriarchy and with it, antiquated gender roles: the father, as dominant, in public; and the mother, as a supporter, in private," paliwanag pa sa desisyon.
Dahil dito, nakasaad sa desisyon na maaaring gamitin ng legitimate children ang apelyido ng ina, nang hindi siya ikokonsiderang "illegitimate." — FRJ, GMA News
